Tsead Bruinja
Tsead Bruinja (1974) debuteerde in 2000 met Friestalige bundel De wizers yn it read / De wijzers in het rood. Zijn Nederlandstalige debuut was Dat het zo hoorde (2003). Ook stond hij in de finale van Dichter des Vaderlands en werd hij daarbij tweede achter Ramsey Nasr. Verder stelt hij bloemlezingen samen, interviewt, recenseert, presenteert en treedt hij op.
Voorbeeld van een gedicht:
GROTE VIJVER
de aarde is een tas
op de schouders van de maan
de aarde is een tas
met slappe hengsels
uitgerekte hengsels
want de zon is zo zwaar
ik werd verliefd op de eerste regel
haar aas lonkte
haar beelden schreeuwden
om een vervolg
de zon hangt in een tas
aan de maan haar schouders
we krijgen er warme handen van
het zet de televisie aan
en dan verdwijnt de beeldspraak
in een tunnel
ik denk aan de lekkende kerncentrales
in japan
zou het daar iets over zeggen?
moet ik dit gedicht daar
naartoe buigen?
er mee onder de armen
naar een radioactief strand
waar oude mannen op stoeltjes
tevreden in hun emmers keken
naar de vissen die veel groter waren
of zwemt in datzelfde water een aarde
was het niet een tas
maar de emmer van een visser
Voorbeeld van een gedicht:
GROTE VIJVER
de aarde is een tas
op de schouders van de maan
de aarde is een tas
met slappe hengsels
uitgerekte hengsels
want de zon is zo zwaar
ik werd verliefd op de eerste regel
haar aas lonkte
haar beelden schreeuwden
om een vervolg
de zon hangt in een tas
aan de maan haar schouders
we krijgen er warme handen van
het zet de televisie aan
en dan verdwijnt de beeldspraak
in een tunnel
ik denk aan de lekkende kerncentrales
in japan
zou het daar iets over zeggen?
moet ik dit gedicht daar
naartoe buigen?
er mee onder de armen
naar een radioactief strand
waar oude mannen op stoeltjes
tevreden in hun emmers keken
naar de vissen die veel groter waren
of zwemt in datzelfde water een aarde
was het niet een tas
maar de emmer van een visser
In uw gedichten maakt u geen gebruik van punten, komma’s of hoofdletters. Doet u dit met een bepaald doel?
Dat doe ik om verschillende redenen. Ten eerste laat het ruimte over voor meerdere interpretatiemogelijkheden en ten tweede vind ik het als beeld mooier. Als die punten en komma's verstoren voor mij het evenwicht tussen de letters en het wit. In prozagedichten gebruik ik overigens wel leestekens.
Schrijft u liever in het Fries of in het Nederlands? En welke verschillen merkt u tussen deze talen?
Ik heb geen favoriete taal om in te schrijven, maar ik hoor bij optredens vaak dat men de voorkeur geeft aan het Fries, omdat het mooi klinkt en mijn stem zich daar misschien ook beter voor leent. Iemand anders zei ooit dat veel van mijn Friese gedichten zich buiten afspelen en veel Nederlandse gedichten binnen. Ik weet niet of dat waar is, maar ik vind het een mooie opmerking. Veel van mijn Friese gedichten gaan over mijn verleden, over mijn familie en jeugd, omdat ik destijds in het Fries sprak en dacht, maar er zijn ook genoeg Friese gedichten die zich in het meer recente verleden of nu afspelen.
Probeert u bij een bundel gedichten zó neer te zetten, dat ze elkaar versterken, of is het niet meer dan gewoonweg een verzameling al dan niet gesorteerde gedichten? Als u dat wel doet: schrijft u er dan soms ook gedichten bij, laat u gedichten weg, of past u ze aan om ze beter in het geheel te laten passen?
Het samenstellen van een bundel is voor mij echt componeren. De gedichten moeten elkaar versterken en dat kan op verschillende manieren. Het komt voor dat ik ze op thema organiseer of juist tegenovergestelde soorten gedichten naast elkaar zet, zodat je een diversiteit in de bundel krijgt en bijvoorbeeld de lezer even wakker schudt.
Hoe belangrijk is het voor u dat een dichter zichtbaar is door bijvoorbeeld voor te dragen op festivals of in jury’s te zitten?
In mijn geval is voordragen erg belangrijk, omdat mensen na een voordracht vaak sneller geneigd zijn om ook een boek te kopen. Ik hoor vaak ook dat het lezers na het horen van een gedicht dat gedicht beter begrijpen, doordat ze horen hoe ik het voorlees en waar ik pauzes neem. Dat is ook precies waarom ik graag naar dichters luister. Je neemt hun stemgeluid en dictie mee naar huis en roept die weer op als je hun werk leest. Vooral bij de minder toegankelijke poëzie helpt dat vaak. Je leert de persoonlijke muziek van zo'n dichter kennen en soms kun je daar ook nog wel eens wat van samplen of 'lenen' om zo je eigen toon te onderbreken.
Wat zou u nog willen doen of bereiken?
Meer in het buitenland optreden en betere bundels schrijven.
Wat zou u jonge dichters willen aanraden?
Lees veel vertaalde poëzie en probeer zelf ook een gedichten te vertalen. Het is echt de beste manier om een gedicht te lezen. Lees verschillende soorten poëzie, zodat je die later zelf kunt gebruiken. Bezoek festivals, doe je eigen PR. Begin met een eigen beheer boekje en vraag gevestigde dichters om commentaar.
Dat doe ik om verschillende redenen. Ten eerste laat het ruimte over voor meerdere interpretatiemogelijkheden en ten tweede vind ik het als beeld mooier. Als die punten en komma's verstoren voor mij het evenwicht tussen de letters en het wit. In prozagedichten gebruik ik overigens wel leestekens.
Schrijft u liever in het Fries of in het Nederlands? En welke verschillen merkt u tussen deze talen?
Ik heb geen favoriete taal om in te schrijven, maar ik hoor bij optredens vaak dat men de voorkeur geeft aan het Fries, omdat het mooi klinkt en mijn stem zich daar misschien ook beter voor leent. Iemand anders zei ooit dat veel van mijn Friese gedichten zich buiten afspelen en veel Nederlandse gedichten binnen. Ik weet niet of dat waar is, maar ik vind het een mooie opmerking. Veel van mijn Friese gedichten gaan over mijn verleden, over mijn familie en jeugd, omdat ik destijds in het Fries sprak en dacht, maar er zijn ook genoeg Friese gedichten die zich in het meer recente verleden of nu afspelen.
Probeert u bij een bundel gedichten zó neer te zetten, dat ze elkaar versterken, of is het niet meer dan gewoonweg een verzameling al dan niet gesorteerde gedichten? Als u dat wel doet: schrijft u er dan soms ook gedichten bij, laat u gedichten weg, of past u ze aan om ze beter in het geheel te laten passen?
Het samenstellen van een bundel is voor mij echt componeren. De gedichten moeten elkaar versterken en dat kan op verschillende manieren. Het komt voor dat ik ze op thema organiseer of juist tegenovergestelde soorten gedichten naast elkaar zet, zodat je een diversiteit in de bundel krijgt en bijvoorbeeld de lezer even wakker schudt.
Hoe belangrijk is het voor u dat een dichter zichtbaar is door bijvoorbeeld voor te dragen op festivals of in jury’s te zitten?
In mijn geval is voordragen erg belangrijk, omdat mensen na een voordracht vaak sneller geneigd zijn om ook een boek te kopen. Ik hoor vaak ook dat het lezers na het horen van een gedicht dat gedicht beter begrijpen, doordat ze horen hoe ik het voorlees en waar ik pauzes neem. Dat is ook precies waarom ik graag naar dichters luister. Je neemt hun stemgeluid en dictie mee naar huis en roept die weer op als je hun werk leest. Vooral bij de minder toegankelijke poëzie helpt dat vaak. Je leert de persoonlijke muziek van zo'n dichter kennen en soms kun je daar ook nog wel eens wat van samplen of 'lenen' om zo je eigen toon te onderbreken.
Wat zou u nog willen doen of bereiken?
Meer in het buitenland optreden en betere bundels schrijven.
Wat zou u jonge dichters willen aanraden?
Lees veel vertaalde poëzie en probeer zelf ook een gedichten te vertalen. Het is echt de beste manier om een gedicht te lezen. Lees verschillende soorten poëzie, zodat je die later zelf kunt gebruiken. Bezoek festivals, doe je eigen PR. Begin met een eigen beheer boekje en vraag gevestigde dichters om commentaar.
